لرستان شناسی

                                                       استان لرستان

   

 لرستان با وسعتی در حدود 640/26 کیلومترمربع یکی از استان های زیبا و تاریخی است که درجنوب غربی ایران بین46 درجه و 50 دقیقه تا 50 درجه و 1دقیقه طول شرقی و 32 درجه و32 دقیقه تا 34 درجه و 23 دقیقه عرض شمالی قرار دارد

این استان از شمال به استانهای مرکزی و همدان از شزق به استان اصفهان ازجنوب شرقی به چهرمحال وبختیاری ازجنوب به استان خوزستان واز غرب بهاستان کرمانشاه و ایلام محدود است.آب وهوای لرستان بسیار متنوع است .بخشهای شمالی آن دارای آب هوای سرد کوهستانی است و شهرهای الیگودرز -ازنا - دورود - الشتر و نورآباد را شامل می شود.دراین ناحیه زمستانهای سرد و پربرف و تابستانهای معتدل دیده می شود.آب وهوای نواحی جنوبی لرستانکه شهر پلدختردر محدوده آن واقع شده کم ارتفاع کم باران ودارای تابستانهای گرم است. بخشهای مرکزی این استان از قبیل شهرهای خرم آباد و بروجرد.

              

استان لرستان سرزمینی کوهستانی است که در محدوده میانی کوه های زاگرس واقع شده است .مهمترین این کوه ها عبارتند از:اشتران کوه که درشرق لرستان واقع شده وبلندترین قله آن به نام سن بران 4050 متر ارتفاع دارد .کوه گرین در شمال استان واز غرب به شرق کشیده شده است و مرتفغ ترین قسمت آن 3624 متر ارتفاع دارد.سفید کوه با 2931 متر ارتفاع در شمال غربی خرم آباد کشیده شده واز کوه های مهم زاگرس است و کوه هشتاد پهلو که در جنوب خرم آباد واقع شده 2991متر ارتفاع دارد . کوه های ویلو و کمربسته در شرق استان قرار دارند..

  

کوههای زاگرس غالبا از رسوبات آهکی تشکیل شده استو در آن غارهای فراوانی دیده می شود:

غار تمندر وغار بزنوید در اطراف الیگودرز,غارهای سفید کوه در اطراف خرم آباد , غار منو در اطراف دورود وغار دوشه در بالای کوه دوشه در بخش چگنی( در دیواره خود نقاشیهای زیبایی از عصر حجر دارد) وغار سراب سفیذ در حوالی بروجرد از این جمله اند.زیباترین غار استان غار کلمانکره در 15 کیلومتری شمال غربی پلدختر می باشد که بسیار صعب العبور است و آثار ارزشمند تمدن بشری( دوره هخامنشی)درآن یافت می شود .این غار با استالاگمیت و استا لاگتیت های زیبا نگاه هر بیننده ای را به خود جلب می کند

یکی از زیباترین و مهمترین دریاچه های دایمی کوهستان های ایران دریاچه گهر می باشد این دراچه درمرکز منطقه حفاظت شده اشتران کوه در ارتفاع 240۰ متری از سطح دریا پدید آمده است .طول دریاچه گهر حدود 1/5 کیلومتروعرض متوسط آن به 600 متر و عمق آن به 28 متر می رسذ در زمستان بیشتر سطح این دریاچه یخ می بندد وجود درختان ,گیاهان ومناظر زیبا در اطراف دریاچه آن رابه شکل یک پارک طبیعی درآورده استکه مشتاقان زیادی رادر طول سال وبه ویژه در تابستانبه خود جذب می کند. از جمله تفریحات فرحبخش دریاچه,ماهی گیری با قلاب است که با اخذ مجوز از پایگاه محیط زیست مستقر در دریاچه امکان پذیر است.غالب ماهی های دریاچه قزل الای رنگین کمان است.جانوران آبزی و پرندگان مهاجر می باشند.همچنین در شهر خرم آباد تالاب وسیعی با تاسیسات تفریحی و رفاهی به نام دریاچه کیو وجود دارد.

لرستان رود های دایمی زیادی دارد مهمترین رود خانه های این استان عبارتند از:

رودخانه سیمره که پس ازعبور از این استان بانام کرخه وارد خوزستان می شود و یکی از رودخانه های مهم و پر آب ایران می باشد.کشکان رود یکی دیگر از رودهای این استان می باشد که در اطراف خرم آباد جریان دارد و به رود سیمره می پیوندد. رود سزار که با پیوستن رودخانه بختباری نام دز به خود می گیردو بر روی آن سد بزرگ دز احداث شده ,از جمله رودهای مهم است .سرچشمه این رودخانه,مناطق کوهستانی ازنا ,الیگودرزدورود,اشترینان و بروجرد است

به دلیل ویژگی های طبیعی و میزان بارندگی, دراستان لرستان چشمه های فراوانی دیده می شود که بعضی از آنها خاصیت درمانی نیز دارد.مهمترین این چشمه ها عبارتند از:

در کوهدشت (چشمه سیاب - تنگ قلعه- و پایین گردنه آسان ) در اشترینان (چشمه ونایی ) در بروجرد (اسل مساله بیگ ) در الشتر(چشمه کیهمان)در خرم آباد (چشمه آب ارم - آب گرداب دارابی و آب اراز) و در اطراف ازنا (چشمه قلقلی )همچنین چشمه های گوگردی گرداب , خوشاب در کوهدشت و چشمه گوگردی ایلرد , در اطراف الیگودرز و چشمه گوگردی کشور در ایستگاه را آهن کشورشهرستان دورود ,مهمترین چشمه های آب درمانی استان می باشند

استان لرستان دارای طبیعتی دلپذیر , زیبا وجنگل و مراتع سرسبز است . دردامنه زاگرش غالباّ جنگل های بلوط دیده می شود. علاوه برآن گونه های جنگلی پسته- گردو- زبان گنجشک - بادام _ ارس - زالزالک - زیتون - نارون و میوه های جنگلی گلابی , آلبالو و گیلاس جنگلی وجود دارد .همچنین انواع ,, گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان , خاکشیر , آویشن , عناب , ترنجبین ,ریحان , گل بنفشه , گل محمدی , بید مشک , ریواس , شیرین بیان , گل ختمی و ... در استان رشد و نمو می کند.

. مراتع لرستان از غنای خاصی برخور دارند واز سرمایه های با ارزش این استان به شمار می روند. وضع طبیعی استان باعث تنوع جانوران وحشی شده استگونه های حیوانی عمده در این استان عبارتند از : خرس قهوه ای , سمور, سنجاب , گراز , کفتار , روباه , کل وبز , قوچ ومیش ,آهو و پلنگ و .. در رودخانه ها و تالاب های استان پرندگان مها جری مانند لک لک ,حواصیل , چنگر و انواع غاز ومرغابی دیده می شود . آبهای جاری استان دارای انواع ماهی ها از جمله زرد ماهی , قزل آلا , کپور و رنگین کمان است . در غاری درمنطقه بخش پاپی که دارای یک سفره آب می باشد یک نوع ماهی استثناییزیست می کند که فاقد چشم بوده و بوسیله شاخک های حسی کنار سرخود با محیط ارتباط برقرار می کند . این ماهی کور مورد توجه زیست شناسان خارجی و ایرانی قرار گرفته است

. ماهی کور , از نادر ترین ماهی های جهان است که درآسیا تنها دو گونه آن , یکی در موصل عراق و دیگری درغار تنگ هفت بخش پاپی شهرستان خرم آباد کشف شده است . این گونه نایاب ارزش زیست شناختی و جهانگردی دارد . با توجه به اهمیت طبیعت این استان , سازمان حفاظت محیط زیست مناطقی را برای حفظ وتکثیر جانوران و گیاهان حفاظت شده اعلام کرده است.مناطق اشترانکوه , سفید کوه خرم آباد و سفید کوه ازنا محدوده حفاظت شده و درن نی گاه در نزدیکی دورود به عنوان منطقه شکار ممنوع در نظر گرفته شده است.

تمامی عوامل طبیعی و زیست محیطی که در قبل آمده و کشفیات متعدد باستان شناسی , نشانگر این واقعیت است که از دیر باز بشر در این منطقه استقراریافته است . قدیمی ترین آثار زندگی گروه های پراکنده انسانی در لرستان در محلی به نام پل باریک در کرانه رودخانه سیمره به دست آمده است . قدمت این آثار را برخی به دوره آشولین (800 هزار تا 100 هزار سال قبل ) نسبت می دهند . آثار سکونت انسان پیش از تاریخ در غارها و پناهگاهای متعددی به دست آمده است که برخی از آنها با نقاشیهای دیواری تزیین شده اند . پناهگاههای 1و2 (کوهدشت ) گرارجنه و پا سنگر ( خرم آباد ) و غارهای میرملاس( کوهدشت ) کنجی , قمری و یافته (خرم آباد ) از این جمله اند . آثار شگفت انگیز دوران هخامنشیان از غار کلماکره ( پلدختر ) بدست آمده ا ست .

       

                                                تا پست بعدی ....