خرم آباد

 خرم آباد 

 وسعت           : 6223 کیلومتر مربع 

طول شرقی   : 21 دقیقه و 48 درجه

عرض شمالی: 29 دقیقه و 33 درجه

جمعیت          : 462133 نفر

آب و هوا        : معتدل کوهستانی

مناظر طبیعی: آبشارهای زیبا، سرابها، دریاچه کیو، پارکهای جنگلی، آبسرده، بیدهل، گلستان، رباط، زاغه

اقتصاد           : کشاورزی، صنعت، دامداری

رودخانه         : کشکان، رودخانه خرم آباد

ارتفاعات        : مخمل کوه، یافته، سفید کوه، هشتاد پهلو، کوکلا، تاف

اهمیت          : تاریخی (به عنوان راه ارتباطی) / آثار ما قبل تاریخ و تاریخی

آثار تاریخی    : غارهای پیش از تاریخ کنجی، یافنه، پاسنگر، گر ارجنه، قمری، پل شاپوری، قلعه فلک الافلاک، آسیاب گبری، گرداب سنگی،  مناره آجری، مقبره بابا طاهر، سنگ نوشته، پل صفوی، حمام گپ

 

خرم آباد مرکز لرستان باستانی در دره ای باصفا و بر ساحل رودخانه خرم آباد قرار دارد. به زعم بسیاری از محققان زمانی شهر مهم ایلامی خایدالو (هیدالو) برجای آن قرار داشته است. ظاهرا شهر قدیمی شاپورخواست (سابرخواست) در دوره ساسانی و قرون نخستین هجری دارای مسجد جامع و بازارها و ساختمانهای بسیاری بوده و بافاصله کمی در ساحل چپ رودخانه جای داده شده بوده است. هنوز بقایایی از دیوارهای بزرگ و پهن که از سنگ و ملاط به سبک دوره ساسانی است  از محاذی شهر کنونی تا روستای تیر بازار دیده میشود. چنین به نظر میرسد که در اواخر قرن ششم هجری شجاع الدین خورشید موسس خاندان اتابکان لر کوچک شهر کنونی را اساس قرار داده و توسعه بخشیده؛ احتمالا در حمله مغول ویران شده است. حمدالله مستوفی در سال 740 ه. ق. مینویسد: "خرم آباد شهری نیک بوده، اکنون خراب است."

این نخستین بار است که از خرم آباد بدین نام یاد شده است. در اواخر دوره صفوی خرم آباد مقر حکومتی والی لرستان فیلی بوده و به نوشته تاریخ حزین از آبادانی برخوردار، ولی متاسفانه بر اثر هجوم سپاه عثمانی به ویرانی گرایید. در دوران قاجار خرم آباد نسبتا توسعه یافت و قلعه گلستان ارم از قلاع معروف خرم آباد به دستور محمد حسین میرزای دولتشاه مرمت شد.

بارون دوبد یکی از ماموران روسیه تزاری که در سال 1845 از خرم آباد دیدار کرد، آن شهر را دارای بارو 4 مسجد، 8گرمابه و 1محله یهودی نشین توصیف میکند